Όλοι θέλουν να μάθουν τι συμβαίνει μέσα στο μυαλό ενός νάρκισσιστή, ίσως για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ιδιόμορφες πλευρές του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς του. 

Πρώτα από όλα να τονίσουμε πως όλοι είμαστε εν δυνάμει νάρκισσοι και μπορούμε να επιδείξουμε τέτοιου είδους συμπεριφορά. 

Όταν μιλάμε για ναρκισσισμό όμως μιλάμε για μια διαταραχή της προσωπικότητας που πληρεί ένα σύνολο κριτηρίων. 

Μια ψυχική νόσος που τη χαρακτηρίζει ένα στοιχείο, η ανάγκη για υπερβολικό θαυμασμό και προσοχή και ακόμη η υπέρογκη τάση της αυτο-σημασίας. Αυτά σε συνάρτηση με τη συμπεριφορά προς τους άλλους τους οποίους τείνει να εκμεταλλεύεται και να χρησιμοποιεί κατά βούληση και πάντα κατά σκοπό. 

Όλοι στη ζωή μας συναντήσαμε έναν νάρκισσο ή ζούμε μαζί του καθώς κινείται στον άμεσο κύκλο των δικών μας ανθρώπων. 

Η ζωή μαζί του δεν είναι και η καλύτερη ούτε και η συμπεριφορά του ανεκτή. Για να δούμε όμως πως σκέφτεται ένας νάρκισσος αν και όπως σε όλες τις διαταραχές ψυχικής υγείας η ναρκισσιστική συμπεριφορά κάποιες φορές δεν είναι καθόλου μα καθόλου, ευδιάκριτη. 

 Οι ναρκισσιστές διακατέχονται από θυμό, είναι οξύθυμοι και  δεν επιδέχονται οποιαδήποτε κριτική ή και ακόμη ένα feedback καθώς και αυτό το νιωθουν ως κριτική.

Στην κριτική θυμώνουν και επιτίθενται, καθώς θεωρούν τον εαυτό τους αψεγάδιαστο, τέλειο.

Δύσκολο να αλλάξει ένας νάρκισσος καθώς δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει κάποιο πρόβλημα, αντιθέτως μάλλον οι άλλοι έχουν.

Επίσης, ποτε δεν κάνουν λάθοι ! Όποτε μην τους τονίσεις ότι έχουν λάθος, δεν θα κερδίσεις.

Το σύμπλεγμα έγκειται στο ότι αυτοί νιώθουν ένα είδος υποτίμησης, ασυνείδητα που το προβάλλουν στους άλλους.

Για να δούμε όμως τί είναι ο ναρκισσισμός;

Σύμφωνα με το εγχειρίδιο Merck, ένα βιβλίο αναφοράς για γιατρούς και φαρμακοποιούς, η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας είναι μια πάθηση ψυχικής υγείας «που χαρακτηρίζεται από ένα διάχυτο μοτίβο μεγαλοπρέπειας, ανάγκης για θαυμασμό και έλλειψη ενσυναίσθησης». Ο ναρκισσιστής αναζητά έντονα την προσοχή των άλλων ενώ ταυτόχρονα η προσωπικότητά του προσκολλάται σε μια νεαρή ηλικία. Φυσικά ο ναρκισσιστής μεγαλώνει, αποκτά δεξιότητες και αναπτύσσεται σε όλους τους τομείς χωρίς η διαταραχή του να είναι σκόπελος σε αυτές τις διαδικασίες. 

Όσον αφορά όμως στις διαπροσωπικές σχέσεις ή αλληλεπιδράσεις ο ναρκισσιστής ποτέ του δε μεγαλώνει και η άποψή του για τον εαυτό του, για τον κόσμο σε γενικότερα πλαίσια, στηρίζεται σε μη υπαρκτές βάσεις. 

Γι΄αυτό το λόγο ο ναρκισσιστής θα εκφραστεί με αλλόκοτες συμπεριφορές 

οι οποίες εμπεριέχουν άμυνες και στρατηγικές που πιστεύει πως θα το οδηγήσουν σε αποτελέσματα που μόνο εκείνος έχει στο μυαλό του. Ο κόσμος του ναρκισσιστή δεν συμβαδίζει με τον αληθινό και η λέξη ενσυναίσθηση δεν υπάρχει σίγουρα στο λεξιλόγιό του. 

Τί όμως προκαλεί τον ναρκισσισμό; 

Δεν υπάρχει καθορισμένη αιτία για τη διαταραχή, και υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρίες πίσω από το γιατί μπορεί να προκύψει. Για παράδειγμα, κάποιοι λένε ότι είναι βιοχημικό και συνδέεται με ορισμένα χαρακτηριστικά του εγκεφάλου, ενώ άλλοι επισημαίνουν τις αλληλεπιδράσεις με την οικογένεια στην πρώιμη ζωή και το τραύμα. 

Ας εξετάσουμε τα γνωρίσματα της συμπεριφοράς του 

Τα συμπτώματα – συμπεριφορές των ανθρώπων που πάσχουν από ναρκισσιστική διαταραχή είναι τα παρακάτω:

• Στο μυαλό τους είναι πλάσματα μεγαλειώδη που τους αξίζει κάθε μορφή εξουσίας και σημασίας από τους υπόλοιπους 
• Μια υπέρογκη αίσθηση αυτο-σημασίας
• Έχουν την πεποίθηση ότι είναι ξεχωριστοί και μόνο κάποιοι σαν κι αυτούς θα τους καταλάβουν 
• Αναζητούν απεγνωσμένα το θαυμασμό από τον περίγυρό τους, είτε είναι επαγγελματικός, είτε είναι σε προσωπικό επίπεδο. 
• Πιστεύουν πως τα πάντα τους ανήκουν 
• Μπορούν εύκολα να εκμεταλλευτούν τους πάντες και να πάρουν αυτό που θέλουν πάση θυσία 
• Δεν αναγνωρίζουν καμία ανάγκη των άλλων (δεν ανήκει στη σφαίρα ενδιαφέροντός τους κάτι τέτοιο) 
• Παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης 
• Συμπεριφέρονται με αλλαζονικό τρόπο και υποτιμούν τους  ανθρώπους 

Υπάρχει ο κρυφός και ο φανερός ναρκισσισμός 

Εδώ υπάρχουν και στις δύο περιπτώσεις τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά διαφορετικές συμπεριφορές. Τι εννοούμε; 

Ο φανερός ναρκισσισμός, όπως είναι απόλυτα λογικό, είναι εύκολα αναγνωρίσιμος, καθώς ο άνθρωπος που τον εκδηλώνει “διψάει” για να επιβάλλει τη δική του συμπεριφορά στους άλλους, τους αντιμετωπίζει σα να είναι σε βάθρο και γενικά εμφανίζει όλα τα παραπάνω συμπτώματα. 

Επίσης ο φανερός ναρκισσιστής νιώθει κάποιο ιδιαίτερο άγχος για τη συμπεριφορά των άλλων, καθώς περιμένει να είναι αυτή ακριβώς που έχει αυτός στο μυαλό του. 

Ο κρυφός ναρκισσισμός,  λειτουργεί με αναστολές και όσοι έχουν αυτή τη ψυχική διαταραχή επιδιώκουν τη σύγκριση διαρκώς με τους άλλους. 

Φυσικά από αυτή τη σύγκριση δε βγαίνουν ποτέ νικητές οι άλλοι, καθώς ο ναρκισσιστής είναι ο καλύτερος, ο μεγαλοπρεπής, ο ένας και μοναδικός. 

Τι γίνεται όμως όταν δε λαμβάνουν την άνάλογη προσοχή που προσδοκούν από τους άλλους; 

Εκεί αναπτύσσουν αρνητικά συναισθήματα και εδώ είναι το κύριο σημείο που έγκειται η διαφορά τους από τους φανερούς ναρκισσιστές. 

Γιατί η συμπεριφορά τους κρύβει ακόμη μια παγίδα. 

 

Συνήθως το προφίλ τους προς τα έξω φανερώνει έναν ντροπαλό και σεμνό άνθρωπο. Αυτό είναι το προσωπείο του κρυφού ναρκισσιστή. Και εδώ είναι που οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν πως πίσω από τη φαινομενική σεμνότητα, κρύβεται ένας άνθρωπος που λειτουργεί με μνησικακία. 

Ένα τελευταίο χαρακτηριστικό των κρυφών ναρκισσιστών είναι η διακύμανση της συμπεριφοράς τους. Δηλαδή κάτω από ορισμένες έντονα αγχωτικές καταστάσεις μπορεί να υποχωρήσουν ή να αντιμετωπίσουν ώριμα την κατάσταση. 

Είναι σίγουρα πολύ δύσκολο να διακρίνεις έναν κρυφό ναρκισσιστή και να αντιληφθείς γρήγορα περί τίνος πρόκειται. 

 Πώς θα αντιμετωπίσεις κάποιον με ναρκισσιστική συμπεριφορά; 

Είναι ένα θέμα για το οποίο δαπανήθηκαν τόνοι μελάνι όπως θα λέγαμε στην εποχή εκτός digital καταστάσεων. Εμείς από το Mandala θα σας δώσουμε κάποιες οδηγίες για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε, την πραγματικά δύσκολη συμπεριφορά του ναρκισσιστή. 

Εάν έχετε να κάνετε με κάποιον με NPD στη ζωή σας, εδώ είναι μερικές συμβουλές για το πώς θα δομηθεί η σχέση μαζί του. 

Πρώτη συμβουλή να θέσεις οπωσδήποτε όρια 

Τώρα το λογικό ερώτημα είναι αν ο ναρκισσιστής θα δείξει σεβασμό και δεν θα τα ξεπεράσει. Σίγουρα θα προσπαθήσει. 

Όσον αφορά όμως τις δικές σας ενέργειες μπορείτε να θέσετε red lines τις οποίες δε θα επιτρέψετε να παραβιάσει, όσον αφορά στη συμπεριφορά του. 

Δώστε του σαφή μηνύματα όσον αφορά στο τι μπορείτε να μοιραστείτε, να ανεχτείτε από αυτόν. 

Ένας άλλος τρόπος είναι να τονίσετε πως αν προσπαθήσει να ξεπεράσει κάποιο όριο θα έχει κυρώσεις και συνέπειες γι΄αυτό. Με λίγα λόγια μην επιτρέψετε επ΄ουδενί να περάσει τις κόκκινες γραμμές κι αν το κάνει μην τον αφήσετε χωρίς να υποστεί τα αποτελέσματα της πράξης του. Είναι λίγο σαν τα μικρά παιδιά που θέτεις όρια και περιμένεις να τα σεβαστούν. Αλλά είπαμε πως οι ναρκισσιστές μένουν σε μια περίοδο μη ενηλικίωσης. 

Για κάθε συμπεριφορά δεν πρέπει να παίρνετε τίποτα προσωπικά 

Το γεγονός ότι πρόκειται για μια πάθηση για μια ψυχολογική διαταραχή θα πρέπει να λειτουργεί σαν καμπανάκι και να σας παροτρύνει να μην πάρετε οτιδήποτε προσωπικά. Δεν είναι καθόλου εύκολο, αλλά είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε τη συμπεριφορά του. 

Αν στο περιβάλλον σας υπάρχει ένας ναρκισσιστής μην έρθετε σε αντιπαράθεση μαζί του, δε θα βγει ένα γόνιμο και επιθυμητό αποτέλεσμα. Διατηρείτε τη ψυχραιμία σας και σκεφτείτε πως πρόκειται για ένα άτομο που αντιμετωπίζει μια ψυχική διαταραχή. Αυτό ίσως σας βοηθήσει να τον αντιμετωπίσετε. 

 

Κρατήστε αποστάσεις από έναν ναρκισσιστή 

Αυτό θα σας απαλλάξει πραγματικά από δυσάρεστες καταστάσεις και συναισθήματα. Αν όμως το πρόσωπο αυτό ανήκει στον π.χ επαγγελματικό σας κύκλο, αν είναι η μητέρα σας; 

Είναι δύσκολο, ναι αλλά η απόσταση είναι αυτή που θα σας απαλλάξει από οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση στην οποία ο ναρκισσιστής θα προκαλέσει σίγουρα. 

 

Πάμε να δούμε τώρα πως σκέφτεται ο ίδιος; 

Πώς βλέπουν τον εαυτό τους οι ναρκισσιστές και τι νομίζουν για τους υπόλοιπους; 

 

• Αγαπώ πολύ τον εαυτό μου και πραγματικά το κάνουν και οι άλλοι. Ειλικρινά δε μπορώ να καταλάβω πως θα μπορούσαν να μην το κάνουν. 
• Δε χρειάζεται να απολογηθώ, αποδεχτείτε με και να κατανοήσετε πως σκέφτομαι. Τι σημαίνιε ότι δε μπορείτε να με ανεχτείτε. 
• Μπορώ να σκέφτομαι και να λέω ό,τι θέλω. 
• Δεν έχω ανάγκη να απολογηθώ σε κανέναν σας. Εσείς, ωστόσο, πρέπει να με καταλάβετε, να αποδεχτείτε και να με ανεχτείτε ό,τι κι αν κάνω ή πω.
• Πόσο λίγοι είμαστε σε αυτόν τον πλανήτη εμείς οι μοναδικοί.. 
• Είμαι ο καλύτερος, δεν υπάρχει κάποιος όμοιός μου. 
• Κανείς άνθρωπος δε μετράει όσο εγώ. 
• Μπορεί να μην είμαι ηγέτης αλλά είμαι ξεχωριστός. 
• Οι κανόνες δεν είναι για μένα, φυσικά είναι φτιαγμένοι μόνο για τους άλλους. 
• Δεν έχω χρόνο να ασχολούμαι με αυτά που απασχολούν τον μέσο άνθρωπο, γιατί δεν είμαι μέσος άνθρωπος. 
• Πρέπει όλοι να εκτιμούν το ποιος είμαι και το τι έχω καταφέρει. 
• Είμαι άψογος, καταπληκτικός, αψεγάδιαστος. 
• Είμαι πολύ πιο έξυπνος και το έχω αποδείξει με όλα αυτά που κατάφερα στη ζωή μου. 
• Δε φταίω εγώ που είμαι ανώτερος εξάλλου δεν είμαστε όλοι ίδιοι. 
• Τι σημαίνει δε θα είστε πιστοί και υπάκουοι σε εμένα. Εγώ μόνο μπορώ να μη το κάνω αυτό. 
• Είμαι συλλέκτης πληγών και μην τολμήσει κανείς να με επικρίνει δημόσια, θα το μετανιώσει σίγουρα. 
• Με ενδιαφέρει να δείτε όλα αυτά που έχω πετύχει. 
• Δε με ενδιαφέρει να αναγνωρίσετε ότι έχω πετύχει. 
• Δε με νοιάζει η ζωή σου, δε θα ασχοληθώ με αυτήν. 
• Δεν είμαι χειριστικός. Μου αρέσει απλώς να γίνονται τα πράγματα με τον δικό μου τρόπο, ανεξάρτητα από το πόσο ενοχλεί τους άλλους ή πώς τους κάνει να νιώθουν. 
• Δεν με νοιάζει πώς νιώθουν οι άλλοι – τα συναισθήματα είναι για τους αδύναμους.
• Πάντα περιμένω ευγνωμοσύνη  για όσα κάνω για εσένα. 
• Εσύ θα κάνεις ό,τι σου ζητήσω. 
• Όσο για εσένα, περιμένω να κάνεις ότι σου ζητάω.
• Περιμένω από εσένα να μου δείξεις πόσο με έχεις ανάγκη και θα το κάνεις, είμαι σίγουρος. 

Αυτές είναι κάποιες από τις σκέψεις ενός ναρκισσιστή και δυστυχώς ο κατάλογος δεν τελειώνει εδώ..

Όπως δε τελειώνει η αλαζονεία, η υπεροψία που νιώθει όταν κοιτάει τον εαυτό του μέσα στο νερό. Μόνο που αν σκεφτόταν ο ναρκισσιστής το μύθο θα καταλάβαινε ότι όλα αυτά που σκέφτεται ίσως φέρουν την καταστροφή στη ζωή του και μείνει ο μόνος άνθρωπος που θα έχει δίπλα του. 

Διάβασε κι αυτό: Τι είναι ο θυμός;   Ξέρεις πως μπορείς να τον αντιμετωπίσεις με Yoga   

Τι είναι η νευροπλαστικότητα και πώς λειτουργεί; Μπορείς να εκπαιδεύσεις τον εγκέφαλό σου και να αλλάξεις τη ζωή σου

Στο Mandala Institute μπορούμε να σε βοηθήσουμε να ξεπεράσεις καταστάσεις που επηρεάζουν τη ζωή σου. Μπορούμε να σου προσφέρουμε την καλύτερη εκδοχή της ζωής που αξίζει.

 

Η Κατερίνα Κανελλοπούλου είναι πτυχιούχος Ψυχολογίας, BSc Hons με διάκριση από το πανεπιστήμιο του Aberdeen. Είναι πιστοποιημένη Θετική Ψυχολόγος & Coaching Ψυχολόγος MSc από το πανεπιστήμιο του East London και εγκεκριμένη από το International Society for Coaching Psychology του Λονδίνου, όπου και είναι μέλος MISCP (2434).

Εφαρμόζει ένα ολιστικό σύστημα θεραπείας εναρμονίζοντας νου, συναίσθημα, σώμα και πνεύμα για την ολοκληρωτική κάθαρση, ισορροπία και αυτογνωσία του ανθρώπου.

Για δηλώσεις ενδιαφέροντος και για περισσότερες πληροφορίες:

 Οι συνεδρίες διεξάγονται στην περιοχή της Βουλιαγμένης – Καβούρι ή online.

Εσπερίδων 10

Κλείστε το ραντεβού σας: 210 710 5766