Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά  (Self-sabotage) είναι η συμπεριφορά που το άτομο προσπαθεί να βάλει εμπόδια, στην ανάπτυξή του και να προκαλέσει πλήγματα στον εαυτό του σε πολλά επίπεδα.

Αυτή η συμπεριφορά συχνά είναι ασυνείδητη, προκαλείται από εσωτερικές πεποιθήσεις, φόβους, αμφιβολίες ή άλλα ψυχολογικά στοιχεία.Οι λόγοι που κάποιος μπορεί να εμπλακεί σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά είναι πολύπλοκοι και μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Ορισμένα από τα κύρια στοιχεία που συνήθως συνοδεύουν την αυτοκαταστροφή είναι:

• οι εσωτερικές πεποιθήσεις του ατόμου
• οι φόβοι
• οι αμφιβολίες
• και οι αρνητικές συμπεριφορές που έχουν ενισχυθεί μέσω της εμπειρίας

Ας εξετάσουμε τον κάθε λόγο της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς

Εσωτερικές πεποιθήσεις σαφώς αρνητικές 

Συχνά, οι άνθρωποι που αυτοκαταστρέφονται έχουν εσωτερικές πεποιθήσεις όπως “δεν είμαι αρκετά καλός” ή “δεν αξίζω την επιτυχία”. Αυτές οι αρνητικές πεποιθήσεις τους εμποδίζουν να πιστέψουν στον εαυτό τους και να προχωρήσουν προς την επίτευξη των στόχων τους.Ένα παράδειγμα εσωτερικής πεποιθητικής πρότασης που μπορεί να συμβάλει στην αυτοκαταστροφική συμπεριφορά είναι η πεποίθηση “δεν είμαι αρκετά έξυπνος για να πετύχω σε αυτό το έργο”.Ας υποθέσουμε ότι ένα άτομο έχει την επιθυμία να ασχοληθεί με ένα απαιτητικό επαγγελματικό έργο που απαιτεί προηγούμενη εμπειρία και εξειδίκευση. Ωστόσο, λόγω της εσωτερικής πεποίθησης ότι δεν είναι αρκετά έξυπνος, αυτός ο άνθρωπος μπορεί να αυτο-αποκλείσει τον εαυτό του από την ευκαιρία. Δεν θα υποβάλει αίτηση για τη θέση ή δεν θα επιδείξει το ενδιαφέρον του, επειδή πιστεύει ότι θα αποτύχει ή δεν θα τα καταφέρει λόγω της έλλειψης έξυπνατζή.Αυτή η αρνητική εσωτερική πεποίθηση τον περιορίζει να αναζητήσει τις απαραίτητες ευκαιρίες, για εξέλιξη και ανάπτυξη. Ενδέχεται να προτιμήσει να παραμείνει σε μια πιο άνετη ζώνη, αποφεύγοντας την πρόκληση και τον κίνδυνο της αποτυχίας. Αυτή η αυτοπεριοριστική συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια ευκαιριών και στην αδυναμία επίτευξης των επιθυμητών επιτευγμάτων.Για να αντιμετωπιστεί, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι πεποιθήσεις μας δεν είναι απαραβίαστες αλήθειες. Μπορούμε να αναλύσουμε την απόδοση μας σε παρελθοντικές καταστάσεις, να αξιολογήσουμε τις δεξιότητές μας και τις επιτεύξεις μας με έναν αντικειμενικό τρόπο. Αποδίδοντας αξία στις θετικές πτυχές του εαυτού μας και αναγνωρίζοντας τις ικανότητές μας, μπορούμε να αρχίσουμε να αλλάζουμε τις αρνητικές πεποιθήσεις και να δημιουργούμε πιο ευεργετικά πιστεύω για τον εαυτό μας.

Φόβοι που οδηγούν σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά 

Ο φόβος της αποτυχίας ή ο φόβος της απορρίψεως μπορεί να οδηγήσει κάποιον στην αυτοκαταστροφή. Οι άνθρωποι μπορεί να αποφεύγουν την ανάληψη ρίσκων ή την προσπάθεια να επιτύχουν κάτι νέο επειδή φοβούνται την αποτυχία ή την κριτική των άλλων.Ένα παράδειγμα είναι ένα άτομο που έχει την επιθυμία να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση, αλλά τον παρακωλύει ο φόβος της αποτυχίας. Ο φόβος ότι η επιχείρηση μπορεί να μην έχει επιτυχία ή ότι θα απορριφθεί από τους άλλους μπορεί να τον εμποδίζει να προχωρήσει. Αντί να αναλάβει το ρίσκο και να ακολουθήσει το όνειρό του, παραμένει στην άνεσή του και αποφεύγει την πιθανή αποτυχία.Ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να εμποδίσει την προσωπική ανάπτυξη και την επίτευξη των στόχων. Όταν κάποιος αποφεύγει την προσπάθεια γιατί φοβάται την αποτυχία, χάνει τις ευκαιρίες για μάθηση και ανάπτυξη που προκύπτουν.Για να αντιμετωπιστεί ο φόβος της αποτυχίας, είναι σημαντικό να αντιμετωπίσουμε τις προκαταλήψεις και τις αρνητικές πεποιθήσεις που τον υποστηρίζουν. Απαιτείται αυτοσυνείδηση και αναγνώριση ότι η αποτυχία είναι μια φυσιολογική μέρος της διαδικασίας επίτευξης στόχων και ανάπτυξης. Επίσης, η επικοινωνία με άλλους που έχουν αντιμετωπίσει τον φόβο της αποτυχίας μπορεί να παράσχει στήριξη και έμπνευση. Στο τέλος, το σημαντικό είναι να αναγνωρίσουμε ότι μερικές φορές η αποτυχία μπορεί να οδηγήσει σε μάθηση και ευκαιρίες που δεν θα εμφανίζονταν αλλιώς, και να προχωρήσουμε παρά τον φόβο.

Αμφιβολίες που προκαλούν αυτοκαταστροφική συμπεριφορά 

Οι αμφιβολίες για τις ικανότητες του εαυτού μας μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Όταν κάποιος αμφιβάλλει για το αν μπορεί να επιτύχει έναν στόχο, τότε πιθανότατα θα υιοθετήσει συμπεριφορές που θα τον εμποδίσουν από την προσπάθεια.Ένα παράδειγμα μπορεί να είναι ένα άτομο που αμφιβάλλει για τις ικανότητές του σε μια νέα εργασιακή θέση. Μπορεί να έχει την ευκαιρία να αναλάβει μια προαγωγή που απαιτεί νέες δεξιότητες και αυξημένη ευθύνη. Ωστόσο, λόγω των αμφιβολιών του για την ικανότητά του να εκτελέσει τις νέες απαιτήσεις, μπορεί να αποφύγει να αναλάβει τη θέση ή να μην προβαίνει σε βήματα για να αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες.Οι αμφιβολίες μπορούν να οδηγήσουν σε αυτοπεριοριστική συμπεριφορά και στην αποφυγή προκλήσεων και νέων ευκαιριών. Το άτομο είναι πιθανόν να παραμένει στην άνεση της γνωστής ζώνης, αποφεύγοντας τον κίνδυνο της αποτυχίας ή της μη αποδοχής από τους άλλους. Αυτή η συμπεριφορά τους εμποδίζει να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους, να αποκτήσουν νέες εμπειρίες και να προχωρήσουν στην επίτευξη των στόχων τους.Για να αντιμετωπιστούν οι αμφιβολίες, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε και να διαχειριστούμε τις αρνητικές σκέψεις και τις ανασφάλειες μας. Μια προσέγγιση είναι να αναζητήσουμε αποδείξεις για τις ικανότητές μας και τις προηγούμενες επιτυχίες μας. Μπορούμε να αναζητήσουμε στήριξη από άλλους, όπως φίλους, συγγενείς ή επαγγελματίες, που μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τις αμφιβολίες μας.Το βήμα της πρόκλησης και της αντιμετώπισης των αμφιβολιών μας μας βοηθά να αναπτύξουμε τις δεξιότητές μας, να επιτύχουμε προσωπική ανάπτυξη και να επιτύχουμε τους στόχους μας.

Συνήθης Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές

Μερικοί άνθρωποι αντιδρούν αυτοκαταστροφικά χρησιμοποιώντας συμπεριφορές όπως η απόφυγη, η παραβίαση των δικών τους αξιών ή η παραμέληση των δικών τους αναγκών. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να φανούν συντριπτικές στο μακροπρόθεσμο.

1. Παραβίαση των δικών τους αξιών: Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να παραβιάζουν τις δικές τους αξίες και αρχές για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες ή τις προσδοκίες των άλλων. Αντί να δίνουν προτεραιότητα στις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες, επικεντρώνονται αποκλειστικά στην ευχαρίστηση ή την έγκριση των άλλων. Αυτή η αυτοθυσία μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία και αδυναμία εκπλήρωσης των προσωπικών αναγκών και ευτυχίας.
2. Παραμέληση των δικών τους αναγκών: Άλλοι άνθρωποι μπορεί να αγνοούν ή να παραμελούν τις δικές τους σωματικές, συναισθηματικές ή ψυχολογικές ανάγκες. Επικεντρώνονται αποκλειστικά στη φροντίδα και την ικανοποίηση των άλλων, αφήνοντας τον εαυτό τους σε δεύτερη μοίρα. Αυτή η αυτοθυσία και παραμέληση των προσωπικών αναγκών μπορεί να οδηγήσει σε αναξιοπρεπή και ανισορροπημένη ζωή.

Συμπερασματικά, η αυτοκαταστροφή είναι μια συμπεριφορά που μπορεί να προκαλέσει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή ενός ατόμου. Είναι σημαντικό να γίνει επίγνωση των αναστολών και των παραγόντων που ενισχύουν την αυτοκαταστροφή, ώστε να μπορέσει να γίνει αλλαγή και να επιτευχθεί πρόοδος και ευημερία στη ζωή. Σε περιπτώσεις που η αυτοκαταστροφή γίνεται προβληματική και δυσκολεύει την καθημερινή λειτουργία του ατόμου, είναι σημαντικό να ζητηθεί βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας.

Πως θα αντιμετωπίσεις την αυτοκαταστροφή; 

Η αντιμετώπιση των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών μπορεί να γίνει με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου ή θεραπευτή. Ακολουθούν ορισμένες κοινές προσεγγίσεις και τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτών των συμπεριφορών:

1. Αναγνώριση και εξερεύνηση: Ο πρώτος βήματα είναι η αναγνώριση των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών και η εξερεύνηση των υποκείμενων αιτιών και παραγόντων που τις υποστηρίζουν. Ένας ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει να αναλυθούν οι πεποιθήσεις, οι φόβοι και οι συναισθηματικές δυνάμεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά.
2. Ανάπτυξη αυτοσυνείδησης: Μέσω της αυτοσυνείδησης, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τις αρνητικές συμπεριφορές και τα μοτίβα που μας εμποδίζουν. Αυτό μας επιτρέπει να αναλύσουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας, καθώς και να αντιληφθούμε πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντίδρασης.
3. Αναδιαμόρφωση πεποιθήσεων: Η αναδιαμόρφωση αρνητικών πεποιθήσεων και τον αυτοματισμό μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή των συνηθειών και της συμπεριφοράς μας. Μέσω κατάλληλων τεχνικών, όπως η γνωστοποίηση των αρνητικών σκέψεων, η αντικατάστασή τους με πιο θετικές και ρεαλιστικές πεποιθήσεις, μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τις δυνατότητές μας.
4. Ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοφροντίδας: Είναι σημαντικό να μάθουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας και να προσδιορίζουμε τις δικές μας ανάγκες και επιθυμίες. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη θέση προτεραιοτήτων, την ανάπτυξη των ικανοτήτων αυτοφροντίδας, όπως η θεραπεία, η χαλάρωση, η άσκηση και η προσωπική ανάπτυξη.

Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένα άτομο που αντιμετωπίζει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά μέσω της παραμέλησης των δικών του αναγκών. Ένας ψυχολόγος μπορεί να το βοηθήσει να αναγνωρίσει και να αξιολογήσει τις ανάγκες του και να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα αυτοφροντίδας. Μπορεί να μάθει τεχνικές χαλάρωσης, να προγραμματίσει χρόνο για τον εαυτό του και να αναζητήσει δραστηριότητες που του προσφέρουν ευχαρίστηση και ευεξία.

Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά πως την αντιμετωπίζουμε στο Mandala Institute 

Η Γιόγκα, η  transpersonal θεραπεία και η  υπνοθεραπεία  μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς καθώς προσφέρουν διάφορες οφέλη και εργαλεία που μπορούν να στηρίξουν την ευεξία και την ψυχολογική ανάπτυξη. Ας δούμε τους λόγους που κάθε μέθοδος μπορεί να βοηθήσει και τον τρόπο που λειτουργούν:

1. Γιόγκα  : Η είναι μια αρχαία πρακτική που συνδυάζει φυσικές ασκήσεις, αναπνοή και διαλογισμό για την ενίσχυση της συνείδησης και της σωματικής ευεξίας. Βοηθά στην ανακούφιση από το άγχος, τη μείωση του στρες και τη βελτίωση της αυτοσυνείδησης. Οι ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της σύνδεσης με το σώμα και την ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης. Ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των αρνητικών σκέψεων και την αύξηση της ευαισθησίας στο παρόν.
2.  Τranspersonal θεραπεία: Η transpersonal  θεραπεία εστιάζει στην εξέλιξη της συνείδησης και την πνευματική ανάπτυξη. Επιδιώκει να βοηθήσει τους ανθρώπους να ανακαλύψουν τον πραγματικό τους εαυτό, να αναπτύξουν νέες πεποιθήσεις και να επιτύχουν πνευματική ενότητα και ευεξία. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται συνήθως συμπεριλαμβάνουν τη μεταμόρφωση των πεποιθήσεων, την εξέταση των πνευματικών αξιών και την ενσυναίσθηση με τον εσωτερικό εαυτό και την ύπαρξη.
3.  Υπνοθεραπεία: Η  υπνοθεραπεία  ασχολείται με τη χρήση του ύπνου για την αντιμετώπιση και την αλλαγή συμπεριφορών και προκαταλήψεων. Μέσω της χρήσης οδηγούμενων ονείρων, ο επαγγελματίας υπνοθεραπευτής βοηθά τον ασθενή να ανακαλύψει και να ανατρέψει αυτοκαταστροφικά μοτίβα και πεποιθήσεις που μπορεί να επηρεάζουν τη ζωή του. Η υπνοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αποκάλυψη ανεξερεύνητων συναισθημάτων και εμπειριών, και στην προώθηση της αυτογνωσίας και της αυτοθεραπείας.
4. Η αναδρομική θεραπεία , γνωστή και ως αναδρομική ψυχοθεραπεία, είναι μια μορφή θεραπείας που επικεντρώνεται στην εξερεύνηση και ανάλυση των παρελθοντικών εμπειριών και των παρασιτικών μοτίβων στον εσωτερικό μας κόσμο και στις σχέσεις μας. Βοηθά στην ανακάλυψη των ριζών και των αιτίων των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών και στη δημιουργία νέων και υγιέστερων τρόπων αντίδρασης.

Οι λόγοι που η  αναδρομική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς περιλαμβάνουν:

1. Ανασκόπηση των παρελθοντικών εμπειριών: Μέσω της αναδρομής, μπορούμε να εξερευνήσουμε τα γεγονότα, τις σχέσεις και τις εμπειρίες που μπορεί να έχουν σχέση με την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Αυτή η ανασκόπηση μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τους λόγους που μπορεί να εμφανίζεται αυτή η συμπεριφορά και να ανακαλύψουμε νέες ερμηνείες και συνδέσμους.
2. Επεξεργασία τραυμάτων και αναστοχασμός: Μέσω της αναδρομής, μπορούμε να ανασυντάξουμε τις εμπειρίες μας, να εξερευνήσουμε τα συναισθήματα που σχετίζονται με το παρελθόν και να αντιμετωπίσουμε τραύματα ή δυσάρεστες εμπειρίες που ενδέχεται να επηρεάζουν την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.
3. Αλλαγή πεποιθήσεων και μοτίβων συμπεριφοράς: Με την κατανόηση των παρελθοντικών εμπειριών και των αιτίων της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, μπορούμε να αναπτύξουμε νέες πεποιθήσεις και συμπεριφορικά μοντέλα που υποστηρίζουν την υγιή αυτοεκτίμηση, την αυτοφροντίδα και την ανάπτυξη.

Ο τρόπος με τον οποίο η  αναδρομική θεραπεία βοηθά στην αντιμετώπιση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς ποικίλλει ανάλογα με τον εκάστοτε ασθενή και την προσέγγιση του θεραπευτή. Μπορεί να περιλαμβάνει συνεδρίες ατομικής θεραπείας, ασκήσεις, μεταβατικά αντικείμενα, αλλαγές στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, καθώς και αναστοχασμό και αναπαραστατικές τεχνικές.Ο θεραπευτής συνεργάζεται με τον ασθενή για να ανακαλύψουν και να αντιμετωπίσουν από κοινού τις παράγοντες που συμβάλλουν στην αυτοκαταστροφική συμπεριφορά και να αναπτύξουν νέες και πιο ευεργετικές προσεγγίσεις και μοτίβα συμπεριφοράς.Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αποτελεσματικότητα αυτών των μεθόδων μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο. Συνιστάται να επιλέξετε έναν ειδικευμένο επαγγελματία που θα σας καθοδηγήσει και θα προσαρμόσει τη θεραπεία στις ατομικές σας ανάγκες και προκλήσεις.Υπάρχουν πολλές ΟΛΙΣΤΙΚΕΣ  προσεγγίσεις και τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Η αναγνώριση και εξερεύνηση των αιτίων της, η αλλαγή αρνητικών πεποιθήσεων, η ανάπτυξη αυτοσυνείδησης και δεξιοτήτων αυτοφροντίδας, καθώς και η επαφή με ειδικούς όπως οι ψυχολόγοι και οι θεραπευτές, μπορούν να οδηγήσουν σε θετικές αλλαγές και ανάπτυξη.

Είναι σημαντικό να αναζητήσουμε τη βοήθεια που χρειαζόμαστε και να επιδιώξουμε την προσωπική μας ανάπτυξη και ευημερία. Με τη σωστή υποστήριξη και τη δέσμευση για αλλαγή, μπορούμε να ξεπεράσουμε την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά και να ζήσουμε μια πιο ισορροπημένη, ευτυχισμένη και παραγωγική ζωή.

Στο Mandala Institute μπορούμε να σε βοηθήσουμε να ξεπεράσεις καταστάσεις που επηρεάζουν τη ζωή σου.Μπορούμε να σου προσφέρουμε την καλύτερη εκδοχή της ζωής που αξίζει.Αν σου άρεσε το άρθρο, μπορείς να διαβάσεις κι αυτά: 

Θηλυκή δύναμη: Πώς θα καταφέρεις να την αποκτήσεις; 

Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά  (Self-sabotage) οι αιτίες και οι τρόποι για να σταματήσεις τώρα! 

Άγχος,  δοκιμασμένοι τρόποι για να το αντιμετωπίσεις 

Η Κατερίνα Κανελλοπούλου είναι πτυχιούχος Ψυχολογίας, BSc Hons με διάκριση από το πανεπιστήμιο του Aberdeen. Είναι πιστοποιημένη Θετική Ψυχολόγος & Coaching Ψυχολόγος MSc από το πανεπιστήμιο του East London και εγκεκριμένη από το International Society for Coaching Psychology του Λονδίνου, όπου και είναι μέλος MISCP (2434).Εφαρμόζει ένα ολιστικό σύστημα θεραπείας εναρμονίζοντας νου, συναίσθημα, σώμα και πνεύμα για την ολοκληρωτική κάθαρση, ισορροπία και αυτογνωσία του ανθρώπου.Για δηλώσεις ενδιαφέροντος και για περισσότερες πληροφορίες: Οι συνεδρίες διεξάγονται στην περιοχή της Βουλιαγμένης – Καβούρι ή online.Εσπερίδων 10Κλείστε το ραντεβού σας: 210 710 5766