Η θετική ψυχολογία είναι ένας τομέας της ψυχολογίας που επικεντρώνεται στην επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης ευημερίας, της ευτυχίας και των παραγόντων που συμβάλλουν σε μια ικανοποιητική και γεμάτη νόημα ζωή. Αναδύθηκε ως ξεχωριστός κλάδος της ψυχολογίας στα τέλη του 20ού αιώνα, σε αντίθεση με την παραδοσιακή ψυχολογία, η οποία συχνά επικεντρωνόταν στη διάγνωση και τη θεραπεία των ψυχικών ασθενειών.

Οι βασικές έννοιες και τομείς μελέτης της θετικής ψυχολογίας περιλαμβάνουν:

Υποκειμενική ευημερία (subjective well- being): Πρόκειται για τη μελέτη της ευτυχίας, της ικανοποίησης από τη ζωή και των θετικών συναισθημάτων. Οι ερευνητές της θετικής ψυχολογίας εξετάζουν τους παράγοντες που συμβάλλουν στη συνολική αίσθηση ευημερίας των ανθρώπων.

Θετικά συναισθήματα: Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα θετικά συναισθήματα όπως η χαρά, η ευγνωμοσύνη, η αγάπη, η γαλήνη, επηρεάζουν τη ζωή των ατόμων και την ψυχολογική τους ευημερία.

Δυνατά σημεία και αρετές του χαρακτήρα (strengths and virtues): Η θετική ψυχολογία δίνει έμφαση στον εντοπισμό και την καλλιέργεια δυνατών σημείων του χαρακτήρα, όπως η καλοσύνη, η ανθεκτικότητα και το θάρρος, τα οποία συμβάλλουν στην προσωπική ανάπτυξη και την ευτυχία.

Ροή: Η ροή αναφέρεται στην κατάσταση της πλήρους βύθισης και εμπλοκής σε μια δραστηριότητα σε σημείο που χάνεις την αίσθηση του χρόνου. Οι θετικοί ψυχολόγοι μελετούν τις συνθήκες και τα οφέλη της εμπειρίας της ροής.

Αισιοδοξία: Η μελέτη της αισιοδοξίας και η επίδρασή της στην ψυχική υγεία, τη σωματική υγεία και τα αποτελέσματα της είναι μια σημαντική πτυχή της θετικής ψυχολογίας.

Θετικές σχέσεις: Εξέταση του ρόλου των θετικών κοινωνικών δεσμών, συμπεριλαμβανομένων των φιλικών και ρομαντικών σχέσεων, που συμβάλλουν στην ευημερία.

Νόημα και σκοπός: Διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο τα άτομα βρίσκουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους και του αντίκτυπου της αίσθησης του σκοπού στη συνολική ευτυχία.

Ανθεκτικότητα (resilience): Κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα άτομα ανακάμπτουν από τις αντιξοότητες, αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις και αναπτύσσουν ανθεκτικότητα απέναντι στις δυσκολίες της ζωής.

Θετικές ψυχολογικές παρεμβάσεις (positive psychological interventions): Ανάπτυξη πρακτικών ασκήσεων και παρεμβάσεων με στόχο την ενίσχυση της ευημερίας και της ευτυχίας. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ημερολόγια ευγνωμοσύνης, πρακτικές ενσυνειδητότητας και πράξεις καλοσύνης.

 

Η θετική ψυχολογία έχει πρακτικές εφαρμογές σε διάφορους τομείς, όπως η κλινική ψυχολογία, η εκπαίδευση, η οργανωτική ψυχολογία και η προσωπική ανάπτυξη. Στόχος της είναι όχι μόνο να ανακουφίσει τον πόνο αλλά και να προωθήσει και να ενισχύσει τις θετικές πτυχές της ανθρώπινης ζωής. Οι ερευνητές και οι επαγγελματίες της θετικής ψυχολογίας επιδιώκουν να παρέχουν στα άτομα εργαλεία και στρατηγικές για να ζήσουν μια πιο ικανοποιητική και ευημερούσα ζωή.

 

Ποιοι είναι οι 5 πυλώνες που συνιστούν την ευτυχία σύμφωνα με τον "πατέρα"  της θετικής ψυχολογίας Dr. Martin Seligman;

 

 

Πώς Εφαρμόζεται η Θετική Ψυχολογία:

1. Μελέτη των Θετικών Χαρακτηριστικών: Η θετική ψυχολογία μελετά τα θετικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, όπως η ευγνωμοσύνη, η αισιοδοξία, η δημιουργικότητα και η αυτοεκτίμηση.
2. Ανάπτυξη Θετικών Δεξιοτήτων: Οι θετικοί ψυχολόγοι αναπτύσσουν δεξιότητες και εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αυξήσουν την ευτυχία τους, όπως η μετάδοση της θετικότητας και η αντιμετώπιση του άγχους.
3. Εφαρμογή σε Διάφορους Τομείς: Η θετική ψυχολογία εφαρμόζεται σε πολλούς τομείς της ζωής, όπως η εκπαίδευση, η επιχειρηματικότητα, η διαχείριση του στρες και η ανάπτυξη προσωπικών σχέσεων.

 

Πως μπορεί η θετική ψυχολογία να εφαρμοστεί σε ατομικό επίπεδο;

Μπορεί να τα βοηθήσει με διάφορους τρόπους ώστε να ζήσουν μια πιο ικανοποιητική και ευτυχισμένη ζωή. Ακολουθούν ορισμένες πρακτικές εφαρμογές της θετικής ψυχολογίας για τα άτομα:

 

Πως μπορεί να σας βοηθήσει:

• Αυξημένη Ευτυχία: Η θετική ψυχολογία σας βοηθά να αναπτύξετε τις δεξιότητες που απαιτούνται για να αυξήσετε την ευτυχία και την ικανοποίησή σας στη ζωή.
• Καλύτερη Αυτοσυνείδηση: Η θετική ψυχολογία σας βοηθά να αναγνωρίσετε τα δυνατά σας σημεία και τις αδυναμίες σας, προσφέροντάς σας μια καλύτερη αυτοσυνείδηση.
• Βελτιωμένες Σχέσεις: Με την εφαρμογή θετικών δεξιοτήτων, μπορείτε να βελτιώσετε τις προσωπικές και επαγγελματικές σας σχέσεις.

Μερικά εργαλεία εκπαίδευσης μέσα στις ατομικές συνεδρίες

Mindfulness και διαλογισμός: εκπαίδευση σε τεχνικές ενσυνειδητότητας και διαλογισμού για να βοηθήσουμε τα άτομα να γίνουν πιο παρόντα και να έχουν επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων τους. Οι πρακτικές ενσυνειδητότητας μπορούν να μειώσουν το άγχος και να ενισχύσουν τη συνολική ευημερία.

Προσδιορισμός των δυνατών σημείων: επικεντρωνόμαστε στα δυνατά  σημεία και τις αρετές του χαρακτήρα παρά στις αδυναμίες θέλοντας να τις εξαλείψουμε. Αναγνωρίζοντας και αξιοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες δυνάμεις, τα άτομα μπορούν να βιώσουν μεγαλύτερη προσωπική ανάπτυξη και δέσμευση στη ζωή.

Καταγραφή ημερολογίου: ένα ημερολόγιο θετικών συναισθημάτων και ευγνωμοσύνης μπορεί να αυξήσει τα συναισθήματα ευγνωμοσύνης και ευεξίας.

Καθορισμός στόχων: καθορισμός ουσιαστικών και εφικτών στόχων. Ο καθορισμός και η εργασία για την επίτευξη στόχων παρέχει μια αίσθηση σκοπού και ολοκλήρωσης.

Θετικές επιβεβαιώσεις: Εκμάθηση στη χρήση θετικών επιβεβαιώσεων για την αντιμετώπιση της αρνητικής αυτο-ομιλίας. Οι θετικές αυτοεπιβεβαιώσεις μπορούν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση.

Πράξεις καλοσύνης: πράξεις καλοσύνης και αλτρουισμού. Το να κάνετε καλές πράξεις για τους άλλους μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα συναισθήματα ευτυχίας και πληρότητας.

Οικοδόμηση θετικών σχέσεων: ενίσχυση στην καλλιέργεια και διατήρηση  θετικών σχέσεων. Οι υγιείς κοινωνικές συνδέσεις αποτελούν σημαντικό προγνωστικό παράγοντα ευημερίας.

Εκπαίδευση ανθεκτικότητας: τεχνικές οικοδόμησης ανθεκτικότητας ώστε τα άτομα να βοηθηθούν για να αντιμετωπίζουν τις αντιξοότητες και να ανακάμπτουν από τις αναποδιές.

Απολαμβάνοντας θετικές εμπειρίες: εκπαίδευση στην απόλαυση θετικών εμπειριών. Αυτό μπορεί να ενισχύσει τα συναισθήματα χαράς και ευτυχίας.

Θετικός οραματισμός: χρήση τεχνικών θετικού οραματισμού για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Τρόποι ώστε να ξεπεραστούν τυχόν εμπόδια.

Αυτοσυμπόνια: εκπαίδευση στην αυτοσυμπόνια ώστε να αντιμετωπίζετε  τον εαυτό σας εαυτού σας με την ίδια ευγένεια και κατανόηση που θα προσφέρατε σε έναν φίλο. Η αυτοσυμπόνια μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη αυτοκριτική και αυξημένη ευημερία.

Καλλιέργεια αισιοδοξίας: ανάπτυξη για μια πιο αισιόδοξη προοπτική για τη ζωή, αμφισβητώντας τα αρνητικά πρότυπα σκέψης και εστιάζοντας στις θετικές δυνατότητες.

Συμμετοχή σε δραστηριότητες ροής: ενθάρρυνση για δραστηριότητες που οδηγούν στην κατάσταση της ροής, όπου τα άτομα είναι πλήρως απορροφημένα και αφοσιωμένα σε αυτό που κάνουν.

Βρίσκοντας νόημα: τι είναι αυτό που δίνει νόημα και αίσθηση σκοπού στη ζωή μας; ας το ενισχύσουμε.

Παρεμβάσεις θετικής ψυχολογίας: δομημένες παρεμβάσεις θετικής ψυχολογίας, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την ευημερία.

 

 

Ποιους Αφορά:

Όλοι μπορούμε να επωφεληθούμε από τη μελέτη και την εφαρμογή θετικών ψυχολογικών αρχών για να ζήσουμε πιο ικανοποιητικά και ευτυχισμένα.

Συνοψίζοντας, η θετική ψυχολογία είναι ένα σημαντικό πεδίο της ψυχολογίας που μελετά και προωθεί την ευτυχία, την ικανοποίηση και την ευημερία. Εφαρμόζοντας τις αρχές της θετικής ψυχολογίας, μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας και να αναπτύξουμε τις δεξιότητες που απαιτούνται για μια ευτυχισμένη και ικανοποιητική ζωή.

 

 

Τι είναι η θετική ψυχοθεραπεία;

Η θετική ψυχοθεραπεία (positive psychotherapy) είναι μια προσέγγιση στη ψυχοθεραπεία που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των θετικών πτυχών της ανθρώπινης φύσης και στην προώθηση της ευτυχίας, της ικανοποίησης και της ευημερίας. Αντί να επικεντρώνεται στη διόρθωση των ψυχικών προβλημάτων και των δυσκολιών, η θετική ψυχοθεραπεία ασχολείται με την ανάπτυξη των θετικών συναισθημάτων, των θετικών χαρακτηριστικών και των δεξιοτήτων που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ζήσουν πιο ευτυχισμένα και ικανοποιητικά.
Οι κύριοι στόχοι της θετικής ψυχοθεραπείας περιλαμβάνουν:

1. Ανάπτυξη Θετικής Σκέψης: Η θετική ψυχοθεραπεία βοηθά τους ανθρώπους να αναπτύξουν αισιοδοξία, ευγνωμοσύνη και αποδοχή για τον εαυτό τους και τη ζωή τους.
2.  Ενίσχυση θετικών συναισθημάτων: Αυξάνει τη χαρά, την ικανοποίηση και την ευτυχία των ανθρώπων, βοηθώντας τους να αντιμετωπίζουν το άγχος, το άγχος και την κατάθλιψη.
3.  Ανάπτυξη θετικών σχέσεων: Βοηθά τους ανθρώπους να αναπτύξουν πιο θετικές και υγιείς σχέσεις με τους άλλους και να βελτιώσουν την κοινωνική τους υποστήριξη.
4. Ανάπτυξη Προσωπικής Ανθεκτικότητας: Βοηθά τους ανθρώπους να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις της ζωής τους.
5. Βελτίωση της Σημασίας και της Ευημερίας: Βοηθά τους ανθρώπους να βρουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους και να αισθάνονται πιο ικανοποιημένοι με την προσφορά τους στον κόσμο.

Η θετική ψυχοθεραπεία είναι κατάλληλη για όλους τους ανθρώπους που επιθυμούν να αυξήσουν την ευτυχία και την ευημερία τους, ανεξαρτήτως του αν αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα ψυχολογικά προβλήματα. Επικεντρώνοντας στις θετικές πτυχές της ζωής, η θετική ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να ζήσουν μια πιο ικανοποιητική και ευτυχισμένη ζωή.

Η "γέννηση" της Θετικής Ψυχολογίας 

Όταν οι Seligman και Csikszentmihalyi (2000) έγραψαν το πρωτοποριακό τους
άρθρο για τη θετική ψυχολογία στο American Psychologist υποστήριξαν ότι
η ψυχολογία δεν πρέπει να ασχολείται μόνο με τις αρνητικές πτυχές της συμπεριφοράς ή μόνο με το θεραπευτικό επάγγελμα, αλλά για τη δημιουργία θετικών πολιτισμών ευημερίας, για την ελπίδα, την προσωπική ανάπτυξη και την ευημερία.

Αυτό υιοθετήθηκε και από άλλους προτείνοντας ότι η βελτίωση της ψυχικής υγείας στον εργασιακό χώρο δεν πρέπει να είναι μόνο η διαχείριση του άγχους, αλλά και η ενίσχυση της ευεξίας, η ενθάρρυνση στους ηγέτες να δημιουργούν περιβάλλοντα όπου οι άνθρωποι αισθάνονται εμπιστοσύνη και εκτίμηση, τους δίνεται περισσότερο έλεγχο και αυτονομία στην εργασία και όπου υπάρχει ισορροπία μεταξύ την εργασία τους και την προσωπική/οικιακή τους ζωή (Hart & Cooper, 2001).

Από τότε, η έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο της θετικής ψυχολογίας στον εργασιακό χώρο έχει αυξηθεί και μετεξελίχθηκε στο κίνημα της ευημερίας (Robertson & Cooper, 2010- Johnson, Robertson & Cooper, 2018). Η έρευνα έχει τονίσει ότι η ψυχολογική ευημερία στην εργασία μπορεί να ενισχύσει την ψυχική υγεία, να μειώσει το άγχος στην εργασία και να ενισχύσει την απόδοση και την παραγωγικότητα.

 

Η Θετική ψυχολογία μας κάνει ευτυχισμένους;