Τί είναι Τοξική θετικότητα; Πόσο επικίνδυνη για τη ψυχική σου υγεία είναι;
Η τοξική θετικότητα βρίσκεται στο προσκήνιο, συζητήσεων, αναλύσεων, άρθρων, εδώ και κάποια χρόνια. Εμείς μαζί θα σου δώσουμε να κατανοήσεις την έννοιά της. Στο τέλος της ανάγνωσης του άρθρου θα έχεις καταλάβει πως να αντιμετωπίζεις τα αρνητικά συναισθήματα τα δικά σου και των ανθρώπων που είναι κοντά σου.
Πρώτα όμως ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε το δημοφιλή πλέον όρο τοξική θετικότητα. Οτιδήποτε είναι τοξικό μας λέει μια άλλη επιστήμη η χημεία, είναι και επιβλαβές, καθώς μπορεί να επιφέρει ακόμη και το θάνατο.
Σωστά;
Θετικότητα είναι η πεποίθηση πως κάθε γεγονός στη ζωή μας, όσο άσχημο, επίπονο, μη αναμενόμενο κι αν είναι να το αντιμετωπίζεις με μια θετική στάση ή νοοτροπία.
Αν τώρα δέσουμε αυτές τις δύο λέξεις τοξική θετικότητα δημιουργείται μια λανθάνουσα κατάσταση.
Είναι αδιάψευστο πως έχουμε διαβάσει πάρα πολλά που μας συμβουλεύουν να αντιμετωπίζουμε τα πάντα με θετική ματιά. Είναι μια προσέγγιση της ζωής με καλές και μόνο δονήσεις. Βεβαίως υπάρχουν οφέλη από το να είναι και να παραμένει κάποιος αισιόδοξος έστω και βιώνοντας μια δύσκολη κατάσταση. Αλλά…
Το να μην εκφράζεις τα αληθινά σου συναισθήματα πόσο υγιές μπορεί να είναι;
Μήπως απορρίπτει τα δύσκολα και μη ευχαριστα συναισθήματα για να υπερασπιστεί μια χαρούμενη εκδοχή της πραγματικότητας που όμως είναι ανύπαρκτη;
Μήπως η τοξική θετικότητα φιμώνει όλα αυτά που νιώθουμε προς όφελος του don΄t worry be happy;
Φυσικά και η θετική ματιά στη ζωή είναι ότι καλύτερο για τη ψυχική υγεία και ευεξία αλλά όλοι γνωρίζουμε πως δεν έχουμε έρθει στη ζωή μόνο για τα εύκολα αλλά και για τα δύσκολα. Δεν έχουμε έρθει μόνο για τα όμορφα αλλά και τα άσχημα.
Έχουμε έρθει για τα αληθινά όμως και αυτό προϋποθέτει ειλικρίνεια στην έκφραση των συναισθημάτων μας. Όλοι αντιμετωπίζουμε επώδυνα συναισθήματα, δυσάρεστες εμπειρίες και καμιά φορά δυσβάσταχτες καταστάσεις.
Σκοπός μας πρέπει να είναι πάντα να τα αντιμετωπίζουμε όλα και τα καλά αλλά κυρίως τα άσχημα, με ειλικρίνεια και χωρίς ίχνος υποκρισίας.
Η τοξική θετικότητα οδηγεί τη θετική σκέψη σε έναν πολύ γενικό άκρο. Η στάση της και τα πιστεύω που υποστηρίζει φτάνουν τον άνθρωπο στο να αρνείται τα συναισθήματα που δεν περιέχουν καμία χαρά ή ίχνος θετικού προσήμου. Η τοξική θετικότητα είναι μια εμμονή με τη θετική σκέψη. Είναι η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι πρέπει να δίνουν μια θετική στροφή σε όλες τις εμπειρίες, ακόμη και σε αυτές που είναι τραγικές.
Αφού κατανοήσαμε τον όρο ας προχωρήσουμε στις μορφές της τοξικής θετικότητας με παραδείγματα
Σκέψου πως έχεις χάσει τη δουλειά σου και οι άνθρωποι που είναι δίπλα σου, συνεχώς σου λένε “να είσαι θετικός, σίγουρα θα σου βγει σε καλό, μη στεναχωριέσαι, υπάρχει και η θετική πλευρά σε αυτό”. Σε συμπονούν και από την άλλη κλείνουν το κεφάλαιο απώλειας της εργασίας στην προκειμένη περίπτωση, χωρίς να σου αφήσουν περιθώρια για να εκφράσεις αυτό που νιώθεις.
Το κάνουν από συνήθεια πλέον ή θέλουν απλά να ξεφορτωθούν το ρόλο του παρηγορητή, δίνοντας λέξεις που είναι κλισέ αλλά δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αφαιρέσουν γραμμάριο από το ψυχικό πόνο που νιώθεις; Θέλουν να κλείσουν το κεφάλαιο της θλίψης πριν η θλίψη σε εγκαταλείψει.
- Αν π.χ. εσύ ακούς τη φράση: «η ευτυχία είναι επιλογή» ενώ εσύ αισθάνεσαι δυστυχισμένος, απογοητευμένος, αδύναμος κι ό,τι άλλο αρνητικό συναίσθημα συνεπάγεται μια δύσκολη φάση στη ζωή σου, τότε νιώθεις πως κάνεις λάθος που δεν έχεις επιλέξει την ευτυχία. Ή μπορεί να αναρωτιέσαι συνάμα, τί έχεις κάνει και έχει πάει τόσο λάθος η κατάσταση. Και στις δύο περιπτώσεις γεννιούνται και αναδύονται θέματα ενοχής, που κανένα μα κανένα λόγο ύπαρξης δεν έχουν στη δεδομένη στιγμή.
- Αυτές οι δηλώσεις συχνά είναι προϊόντα καλών προθέσεων και γίνονται για να νιώσεις τη συμπόνια. Αλλά μήπως οι αντιδράσεις αυτού του τύπου είναι επιβλαβείς και ως τετριμμένες κοινοτοπίες απλά σε αποπροσανατολίζουν από τα συναισθήματά σου;
- Μήπως τελικά αυτός που τα ακούει τοξικές δηλώσεις θετικότητας νιώθει ντροπή που νιώθει δυστυχής και κατηγορεί τον εαυτό του για ανήμπορο και αδύναμο;
Η τοξική θετικότητα στερεί στους ανθρώπους την αυθεντική υποστήριξη που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τη δεδομένη στιγμή το πρόβλημά τους, αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
Μπορεί η τοξική θετικότητα να βλάψει αντί να ωφελήσει;
- Φυσικά και μπορεί. Γιατί ενώ ο άνθρωπος που βιώνει μια δύσκολη κατάσταση νιώθει την ανάγκη να μοιραστεί τα συναισθήματά του, να νιώσει υποστήριξει και πως κάποιος συμμερίζεται ότι νιώθει, βιώνει:
- την απόρριψη
- την αγνόηση
- και την ακύρωση
Μη κάνεις έτσι δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου, αυτό δηλαδή που νιώθεις δεν είναι φυσιολογικό. Πάψε να είσαι drama queen, μην το βλέπεις μόνο αρνητικά.
Αυτές οι φράσεις δεν σε βοηθάνε κι αν τις ακούς συχνά τότε κλείσε την πόρτα, τα αυτιά και βίωσε τα συναισθήματά σου καθαρά και αληθινά.
Εγκυμονεί κινδύνους για σένα η τοξική θετικότητα;
Ναι φυσικά.Μερικά εξ αυτών είναι τα παρακάτω:
- Υποτίμηση: Αγνοώντας το πρόβλημα μπορεί να το απαξιώσεις και να το υποτιμήσεις. Ωστόσο εκείνο θα παραμείνει σοβαρό και μη αντιπωσίμιμο και ανείπωτο.
- Απομόνωση και στίγμα: ίσως η πίεση να αισθανθείς καλύτερα και θετικά σε αποτρέψει από το να ζητήσεις βοήθεια από φίλους ή από κάποιον ειδικό.
- Θέματα επικοινωνίας: Όταν νιώθεις πως αυτό που αισθανεσαι είναι υπερβολικό και οφείλεις να είσαι πιο θετικός, απομονώνεσαι Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Όταν νιώθεις ότι δεν μπορείς να έχεις τη θετικότητα που σου λένε νιώθεις αισθήματα αποτυχίας και ανικανότητας.
Τι συμβαίνει όταν χρησιμοποιείται η τοξική θετικότητα από life coaches;
Παρατηρούμε δυστυχώς να υπάρχει τοξική θετικότητα και σε life coaches,οι οποίοι δεν έχουν επαρκή ή επιστημονικά τεκμηριωμένη εκπαίδευση. Η βοήθεια και η καθοδήγηση που απαιτείται από κάποιον που θέλει να φέρει τον τίτλο του coach, πρέπει να είναι προσανατολισμένη στο να μπορεί ο άνθρωπος να βιώσει όλα τα συναισθήματά του είτε έχουν θετικό είτε αρνητικό πρόσημο.
Πάντα πρέπει να εκτελείται ενδελεχής εξέταση των συναισθημάτων και να μην εφαρμόζονται ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι γιατί αυτό δεν μπορεί να το υποστηρίζει ένας coach. H δουλειά του βέβαια είναι να σεβαστεί τον πόνο του ανθρώπου καθώς και το παρελθόν του, αλλά επικεντρώνεται σε αυτό που μπορεί να κάνει, δηλαδή να εστιάζει στο μέλλον και μόνο στην επίτευξη στόχων.
Οτιδήποτε άλλο και δηλώσεις, φέρε την ευτυχία στη ζωή σου, κοίτα στον καθρέφτη και πες ναι είμαι χαρούμενος, φώναξε δυνατά πως δεν φοβάσαι κτλ είναι αναποτελεσματικά όταν κάποιος βιώνει μια κατάσταση που γι΄αυτόν είναι σαν την ανάβαση του Ολύμπου για να μην πούμε του Έβερεστ. Εκείνη τη στιγμή θέλει να του κρατήσεις το χέρι για να ανέβει, να του προσφέρεις νερό αν διψάσει και όχι να αρνηθεί αυτό που νιώθει και να λέει τι ωραία εγώ θα ανέβω. Η ανάβαση εφόσον δεν είναι επιλογή δεν αποτελεί και πηγή χαράς.
Πως εισπράττεις από το περιβάλλον την τοξική θετικότητα
Είναι ντροπή να κλαις γι΄αυτόν τον λόγο, λέει η οικογένεια και οι φίλοι σου, αντί να σου προσφέρουν ανακούφιση και αγάπη. Άρα εσύ νιώθεις λάθος συναισθήματα; Νιώθεις ότι κάτι πρέπει να πηγαίνει ή να κάνεις λάθος.
Αυτό που συμβαίνει στ΄αλήθεια είναι εκείνος που προσπαθεί να σου δώσει κουράγιο, στην πραγματικότητα κλείνει αυτιά και μάτια στο αληθινό συναίσθημα, παρακάπτοντας ή αγνοώντας αυτό που νιώθεις εκείνη τη στιγμή. Αυτό μπορεί κάποιος εύκολα να το μετατρέψει σε απόρριψη. Δηλαδή να μάθει να απορρίπτει τα δύσκολα και μη αντιμετωπίσιμα συναισθήματα, στην ουσία τα αρνείται.
Αν όμως εισπράττεις την τοξική θετικότητα με αποτέλεσμα να αποφεύγεις να νιώθεις δυσάρεστα συναισθήματα που σου προκαλούν οδύνη, δεν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις. Η αντιμετώπιση είναι αυτή που θα σε πάει ένα βήμα παραπάνω, θα σε κάνει να αισθανθείς δυνατός και να βιώσεις αισθήματα που θα σου προσφέρουν στο μέλλον διορατικότητα, σοφία και εμπειρία.
Όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν καταστάσεις όπως οικονομικά προβλήματα, απώλεια εργασίας, ασθένεια ή απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, το να τους λένε ότι πρέπει να κοιτάξουν τη θετική πλευρά μπορεί να φαίνεται εντελώς σκληρό και κάποιες φορές και γελοίο.
Είναι πιθανό να είσαι αισιόδοξος απέναντι σε δύσκολες εμπειρίες και προκλήσεις. Αλλά οι άνθρωποι που περνούν από τραύματα δεν χρειάζονται να τους λένε να παραμείνουν θετικοί. Όπως επίσης δεν έχουν την ανάγκη να νιώθουν ότι τη δεδομένη στιγμή κρίνονται επειδή νιώθουν κάτι τελείως διαφορετικό ή μάλλον αντίθετο από τη θετικότητα.
Διάβασε κι αυτό: Τι είναι ο θυμός; Ξέρεις πως μπορείς να τον αντιμετωπίσεις με Yoga
Πώς θα αναγνωρίζεις την τοξική θετικότητα;
Είναι πάρα πολύ σημαντικό να μάθεις να αναγνωρίζεις τα σημάδια της και να εντοπίζεις τους ανθρώπους που συχνά τη χρησιμοποιούν. Παρατήρησε τον εαυτό σου κι αν δεις πως τα σημάδια υπάρχουν πρέπει να δράσεις.
Δηλαδή:
- Αν έχεις μάθει να ξεπερνάς τα προβλήματα αντί να τα κοιτάς κατάματα και να τα αντιμετωπίζεις
- Αν όταν νιώθεις κάτι αρνητικό αισθάνεσαι ενοχές
- Αν κρύβεις – κουκουλώνεις τα πραγματικά σου συναισθήματα
- Αν κατακρίνεις τους άλλους για την έλλειψη θετικής στάσης
- Αν είσαι “παγωμένος” και στωϊκός απέναντι σε επώδυνες καταστάσεις ή συναισθήματα
- Αν νιώθεις άβολα σε καταστάσεις δύσκολες τρίτων και τείνεις να απαξιώνεις το πρόβλημα
Αν τα παραπάνω ισχύουν τότε ναι η τοξική θετικότητα έχει κάνει πολύ καλά τη δουλειά της και ήδη είσαι μπλεγμένος στα δίχτυα της και παίζεις ρόλους σύμφωνα με τα δικά της σενάρια.
Αυτό όμως είναι ό,τι καλύτερο για σένα; Μάλλον όχι.
Τι να κάνεις για να την αποφύγεις
-
Αναγνώρισε τα αρνητικά σου συναισθήματα και λειτούργησε φυσιολογικά, κλάψε, βυθίσου στη στεναχώρια, κάνε ότι πιστεύεις για να τα εξωτερικεύσεις.
- Ονομάτισε τα, δεν πειράζει αν ο σύντροφος, η φίλη σου, η μητέρα σου σε ακούσει να λες πως είσαι πολύ λυπημένος, πως αισθάνεσαι φόβο ή πως νιώθεις αδύναμος μπροστά σε ένα πρόβλημα.
-
Μίλα για αυτό που νιώθεις σε άλλους, είναι αυτό που λένε οι παλιοί πως η χαρά όταν μοιράζεται διπλασιάζεται και η λύπη μένει μισή
-
Αναζήτησε βοήθεια από έναν θεραπευτή που θα σε κατευθύνει σωστά συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών συναισθημάτων
-
Μην αρνείσαι τα αρνητικά συναισθήματα, όταν δεν ελέγχονται, όταν αγνοούνται μετατρέπονται σε υπόγειο άγχος που ροκανίζει τη ψυχική σου υγεία. Αν αντίθετα τα εκφράζεις μπορείς μέσα από αυτά να παρατηρήσεις τον εαυτό σου και να εισπράξεις ευεργετικές για τη ζωή σου πληροφορίες.
- Να προσπαθείς να είσαι ρεαλιστής απέναντι σε μια κατάσταση, ναι είναι φυσιολογικό αν σε απέλυσαν να αισθάνεσαι αγχωμένος, θλιμμένος, ανασφαλής, θυμωμένος. Δεν θα βγεις να το γιορτάσεις με φίλους. Διάβασε κι αυτό: Τι είναι το Mindfulness
Τοξικές Δηλώσεις που ακούς συχνά:
- Απλά μείνε θετικός
- Μόνο καλές δονήσεις
- Θα μπορούσε να είναι χειρότερα
- Τα πράγματα συμβαίνουν για κάποιο λόγο
- Η αποτυχία δεν είναι επιλογή
- Η ευτυχία είναι επιλογή
- Δεν σε φοβάμαι εγώ εσένα
- Το κάνεις μεγάλο θέμα
- Μην είσαι υπερβολικός
- Πάψε το drama Queen
Μη Τοξικές δηλώσεις που μπορείς να χρησιμοποιείς
- Ακούω
- Είμαι εδώ ό,τι και να γίνει
- Αυτό πρέπει να είναι πολύ δύσκολο
- Μερικές φορές συμβαίνουν άσχημα πράγματα. Πώς μπορώ να βοηθήσω?
- Η αποτυχία είναι μερικές φορές μέρος της ζωής
- Τα συναισθήματά σου ισχύουν και είναι απολύτως φυσιολογικά
Πως μπορεί το Mandala Institute να σε βοηθήσει
Κάθε τι ι που φιμώνει τα συναισθήματα, δεν έχει μέσα του ίχνος από:
- επίγνωση
- ενσυνειδητότητα
- ενσυναίσθηση
Εδώ μπορούμε να επέμβουμε και να σε βοηθήσουμε με το να μπορείς να αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες και να εντοπίζεις την τοξικότητα όταν αυτή υφίσταται.
Oι τεχνικές του Mandala θα προσεγγίσουν όπως πάντα με έναν ολιστικό τρόπο το πρόβλημά σου και να είσαι σίγουρος πως μαζί θα τα καταφέρουμε.
Σε ενδιαφέρει να εκπαιδευτείς στον Διαλογισμό Mindfulness. Απέκτησε πιστοποιημένο Certificate Mindfulness Meditation & Positive Psychology 20 Hrs είτε για ατομική χρήση είτε για επαγγελματική!
Διάβασε κι αυτό:Η Θετική ψυχολογία μας κάνει ευτυχισμένους;
Συνοψίζοντας
Η τοξική θετικότητα λειτουργεί ενθαρρυντικά στους ανθρώπους και τους προτρέπει να αγνοούν δύσκολα συναισθήματα, εντείνοντας ενδεχομένως τη δύναμη αυτών των συναισθημάτων.
Αν και η θετική σκέψη προσφέρει κάποια οφέλη, κανείς δεν μπορεί να σκέφτεται θετικά διαρκώς και μάλιστα όταν βιώνει κάτι εξαιρετικά δύσκολο.
Σκέψου πως το να οδηγείς κάποιον να εκφράζει μόνο τα θετικά συναισθήματα ίσως στραγγαλίσει την ικανότητά της επικοινωνίας και του δημιουργήσει θέματα μειωμένης αυτοεκτίμησης.
Πριν πεις λοιπόν σε κάποιον που περνάει μια δυσκολία “δεν σε φοβάμαι εσένα” σκέψου…
Αν βιώνει φόβο, αντιμετώπισέ το υποστηρικτικά γιατί το δεν σε φοβάμαι ακούγεται, σαν το νίπτω τας χείρας μου!
Αν σου άρεσε το άρθρο, μπορείς να διαβάσεις κι αυτό: Τι είναι Διαλογισμός: Κάνε την Άσκηση του ενός λεπτού!
Η Κατερίνα Κανελλοπούλου είναι πτυχιούχος Ψυχολογίας, BSc Hons με διάκριση από το πανεπιστήμιο του Aberdeen. Είναι πιστοποιημένη Θετική Ψυχολόγος & Coaching Ψυχολόγος MSc από το πανεπιστήμιο του East London και εγκεκριμένη από το International Society for Coaching Psychology του Λονδίνου, όπου και είναι μέλος MISCP (2434).
Εφαρμόζει ένα ολιστικό σύστημα θεραπείας εναρμονίζοντας νου, συναίσθημα, σώμα και πνεύμα για την ολοκληρωτική κάθαρση, ισορροπία και αυτογνωσία του ανθρώπου.
Για δηλώσεις ενδιαφέροντος και για περισσότερες πληροφορίες:
Οι συνεδρίες διεξάγονται στην περιοχή της Βουλιαγμένης – Καβούρι ή online.
Εσπερίδων 10
Κλείστε το ραντεβού σας: 210 6403224